شب قدر

دست‌هایت را که در دستش گرفت آرام شد

تازه انگاری دلش راضی به این اسلام شد

دست‌هایت را گرفت و رو به مردم کرد و گفت:

مومنین! ( یک لحظه اینجا یک تبسم کرد و گفت:)

خوب می‌دانید در دستانم اینک دست کیست؟

نام او عشق است، آری می‌شناسیدش : علی ست (۱)

من اگر بر جنگجویان عرب غالب شدم

با مددهای علی ابن ابی طالب شدم

در حُنین و خیبر و بدر و اُحُد گفتم: علی

تا مبارز خواست «عمرِو عبدِوُد» گفتم: علی

با خدا گفتم: علی، شب در حرا گفتم: علی

تا پیام آمد بخوان «یا مصطفی»! گفتم: علی

هر چه می‌گویم علی، انگار اللّهی ترم

مرغ «او ادنی»ییم وقتی که با او می‌پرم

مستجار کعبه را دیدم، اگر مُحرِم شدم

با «یَدُ الله» آمدم تا «فُوقِ اَیدیهِم» شدم

تا که ساقی اوست سرمستند «اصحابُ الیمین »(۲)

وجه باقی اوست، «اِنّی لا اُحبُّ الافِلین»

دست او در دست من، یا دست من در دست اوست

ویژگی مردمی بودن امام علی

مردمی بودن امام علی                                                                                                                                                                        

پس از آنکه ویژگى هاى حاکم اسلامى را مشروحا بیان فرمود و رهبرانى که ویژگى هاى لازم را نداشته و ندارند را طرد کرد، به ویژگى هاى خود و حکومت برحق خود مى پردازد تا مردم حق و باطل را آشکارا بشناسند و زلال حقیقت را به روشنى دریابند.
الف - ویژگى هاى حکومت امام علیه السلام
در خطبه سوّم مى فرماید :
فَمَا رَاعَنِى إ لا وَالنَّاسُ کَعُرفِ الضَّبُعِ إ لَیَّ، یَنثَالُونَ عَلَیَّ مِن کُلِّ جَانِبٍ، حَتَّى لَقَد وُطِى ءَ الحَسَنَانِ، وَشُقَّ عِطفَایَ، مُجتَمِعِینَ حَولِى کَرَبِیضَةِ الغَنَمِ.
فَلَمَّا نَهَضتُ بالاَْمْرِ نَکَثَتْ طَائِفَةٌ، وَمَرَقَتْ اءُخْرَى ، وَقَسَطَ آخَرُونَ: کَاءَنَّهُم لَم یَسمَعُوا اللّهَ سُبحَانَهُ یَقُولُ: تِلکَ الدَّارُ الاخِرَةُ نَجعَلُهَا لِلَّذِینَ لاَ یُرِیدُونَ عُلُوّا فِى الاَْرْضِ وَلاَ فَسَادا، وَ العَاقِبَةُ لِلمُتَّقِینَ
بَلَى ! وَاللّهِ لَقَد سَمِعُوهَا وَوَعَوهَا، وَلکِنَّهُم حَلِیَتِ الدُّنیَا فِى اءَعیُنِهِم ، وَرَاقَهُم زِبرِجُهَا!

روز بیعت ، فراوانى مردم چون یال هاى پر پُشت کَفتار⁽⁶⁵⁾ بود، از هر طرف مرا احاطه کردند، تا آن که نزدیک بود حسن و حسین علیه السلام لگد مال گردند، و رِداى من از دو طرف پاره شد، مردم چون گلّه هاى انبوه گوسفند مرا در میان گرفتند.
امّا آنگاه که بپاخاستم و حکومت را به دست گرفتم ، جمعى پیمان شکستند،⁽⁶⁶⁾ و گروهى از اطاعت من سرباز زده از دین خارج شدند،⁽⁶⁷⁾ و برخى از اطاعت حق سر بر تافتند،⁽⁶⁸⁾
گویا نشنیده بودند سخن خداى سبحان را که مى فرماید:
(سراى آخرت را براى کسانى برگزیدیم که خواهان سرکشى و فساد در زمین نباشند و آینده از آنِ پرهیزکاران است )⁽⁶⁹⁾
آرى ! به خدا آن را خوب شنیده و حفظ کرده بودند، امّا دنیا در دیده آنها زیبا نمود، و زیور آن چشم هایشان را خیره کرد.

ویژگى ها در خطبه 3
1 - حضور مردم در صحنه ... لولا حضور الحاضر خ 3 / 16
2 - اتمام حجّت ... و قیام الحجة به وجود الناصر خ 3/16
3 - اداى پیمان الهى ... و ما اخذ الله على العلما خ 3 / 16
4 - آگاهى به مسئولیّت ها ... اَلاّ یقاروا... ظالم خ 3 / 17 و 16
5 - بیعت عمومى مردم ... مجتمعین حولى خ 3/12 و 13

ب - شرکت عموم اقشار جامعه در بیعت با امام
امام على علیه السلام در خطبه 229 به ابعاد گسترده و گوناگون حکومت خود مى پردازد و نقش اقشار گوناگون مردم را در انتخاب و بیعت بگونه شگفت آورى بیان مى دارد که :
مردم امام علیه السلام را مى خواستند
و بدون اجبار و اکراهى به او راءى دادند،
و همه در انتخابات رهبرى شرکت داشتند که این ویژگى مهمّ را دیگر حکومت ها نداشتند.
وَبَسَطتُم یَدِى فَکَفَفتُهَا، وَمَدَدتُمُوهَا فَقَبَضتُهَا، ثُمَّ تَدَاکَکتُم عَلَیَّ تَدَاکَّ الاِْبِلِ الْهِیمِ عَلَى حِیَاضِهَا یَوْمَ وِرْدِهَا، حَتَّى انْقَطَعَتِ النَّعلُ، وَسَقَطَ الرِّدَاءُ، وَوُطِئَ الضَّعِیفُ، وَبَلَغَ مِن سُرُورِ النَّاسِ بِبَیعَتِهِم إِیَّایَ اءَنِ ابتَهَجَ بِهَا الصَّغِیرُ، وَهَدَجَ إِلَیهَا الکَبِیرُ، وَتَحَامَلَ نَحوَهَا العَلِیلُ، وَحَسَرَت إِلَیهَا الکِعَابُ.

دست مرا براى بیعت مى گشودید و من مى بستم ، شما آن را به سوى خود مى کشیدید و من آن را مى گرفتم ، سپس چونان شتران تشنه که به طرف آبشخور هجوم مى آورند بر من هجوم آوردید، تا آن که بند کفشم پاره شد، و عبا از دوشم افتاد، و افراد ناتوان پایمال گردیدند، آنچنان مردم در بیعت با من خشنود بودند که خردسالان شادمان ، و پیران براى بیعت کردن لرزان به راه افتادند، بیماران بر دوش خویشان سوار، و دختران جوان بى نقاب به صحنه آمدند. ⁽⁷⁰⁾

ویژگى هاى بیعت مردم با امام على علیه السلام در موارد
زیر خلاصه مى شود :
1 - آمادگى مردم ... وبسطتم یدى فکففتها خ 229/1
2 - اصرار مردم ... وبسطتم یدى فکففتها خ 229/1
3 - واقع نگرى امام ... و مددتموها فقبضتها خ 229/1
4 - هجوم بى نظیر مردم ... تداککتم ... الا بل الهیم خ 229/1
5 - به خطر افتادن سلامت امام
الف - پاره شدن بند کفش امام ... انقطعت النّعل خ 229/1
ب - افتادن عبا از دوش امام ... وسقط الرّداء خ 229/2
ج - پایمال شدن ضعیفان ... وطئ الضّعیف خ 229/2
6 - شادى مردم ... سرور النّاس ببیعتهم خ 229/2
الف - به وجود آمدن کودکان ... ابتهج بها الصّغیر خ 229/2
ب - آمدن پیران ... هدج إ لیها الکبیر خ 229/2
ج - آمدن بیماران ... تحامل نحوها العلیل خ 229/2
د - حضور دوشیزگان ... حسرت إ لیها الکعاب خ 229/2

-